Blog

Grotten in Slovenië Kempische Interclub 2018: grotten in de Klassieke Karst en een natuurwonder

Voor het 2^e jaar op rij hebben we tijdens het Allerheiligenverlof de Sloveense ondergrond verkend. Omdat we in 2017 iets te veel modder te verwerken hebben gekregen, hebben we op aanraden van enkele lokale speleo’s de regio van de “klassieke Karst” uitgekozen om te gaan grotten. Meer specifiek hebben we vooral grotten bezocht in de “Matarsko Podolje”, ruwweg de streek tussen Sezana en de Kroatische grens. Het Karstplateau is een laag kalksteenplateau, ongeveer 40km lang en 13km breed en maakt deel uit van de Dynarische Karst. Het is NW-ZO gericht, en volgens de lokale speleo’s bevinden de mooiste grotten van Slovenië zicht hier. En het natuurwonder: we hebben het vollopen van Cernisko Polje en Planinsko Polje kunnen aanschouwen. Verder was de regen een constante aanwezige gedurende de week, jammer genoeg.

Een verblijfplaats

We verbleven opnieuw in het ’CSOD Dom Rak’ (Center Šolskih In Obšolskih Dejavnosti), gelegen in het natuurpark Rakov Skokjan. CSOD is een keten van centra onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Wetenschap, Onderwijs, Cultuur en Sport. Normaal gezien worden hier bos- en natuurklassen georganiseerd voor schoolkinderen. In het centrum is plaats voor 50 personen. We kozen voor de formule met ontbijt, lunchpakket en warm eten ’s avonds, dat alles voor een zeer schappelijke prijs. Rakov Skokjan is zeer centraal gelegen in Slovenië, en op een uur rijden bereik je bijna elke grens met de buurlanden. Zodoende was deze locatie ook een prima uitvalsbasis om alle toeristische bezienswaardigheden van het land te bezoeken. Dit maakte het voor de meegereisde partners, kinderen en niet-speleo’s ook interessant. De verplaatsing naar ons grotgebied was elke keer ongeveer 45 minuten rijden, enkel.

De naam Kempische Interclub

Omdat het moeilijk werd om steeds over de “Speleo Kempen, SKO, KLS & Sosseteit-interclub” te spreken (een hele mondvol) hebben we door stemming de deelnemers een andere naam laten kiezen. Kempische Interclub haalde de meeste stemmen, en onder die naam gaat de interclub verder door het leven.

Shortlist van grotten

Boštjan (Bole) Vrviscar van de club JKZ uit Ljubliana (JKZ: Jamarski Klub Železničar) is ons heel behulpzaam geweest bij het opstellen van onze ‘shortlist’ van te bezoeken grotten. Dankzij hem hebben enkele bijzonder mooie grotten kunnen uitzoeken, en hebben we de nodige contactpersonen gevonden om enkele afgesloten grotten te kunnen bezoeken met of zonder gidsen:

• Martinska Jama: deze grot ligt in Marcovscina, is 1km lang en 120m diep. De grot is afgesloten met een poort, en we hebben ze bezocht met een gids.
• Medvedjak: deze ligt eveneens in Marcovscina, is 1100m lang en 130m diep. Deze grot is vrij toegankelijk en hebben we zonder gids bezocht.
• MT11: deze grot ligt vlakbij de Medvedjak. De grot is 350m lang en 35m diep. Een kleine grot, maar bijzonder mooi.
• Lipiška Jama: de klassieker uit de regio. De grot is gelegen in Lipica, gekend door de stoeterij van Lipizanerpaarden. 1400m lang en 250m diep, dit maakt dat het best een sportieve tocht is, zeker door het hoge CO²-gehalte in de grot. Deze grot is afgesloten met een poort, en we hebben ze bezocht met Bole als gids.
• Slivarske Ponikve: Deze grot is gelegen in Slivje, in de buurt van Marcovscina. De grot is 850m lang en 120m diep. In deze watergrot volg je de rivier tot aan de eindsifon.
• Škamprlova Jama: is gelegen in Sezana, is 585m lang en 100m diep. De ingangsput van 50m is zeer impressionant.

Verder bezochten we de grot Logarcek in Laze, en een kids-grot: Mackovica.

Zondag 28/10/2018: Martinska Jama

We bezochten deze grot met een gids (Igor en zijn dochter Ziva) die volgens onze contactpersoon de grot kent. In de gietende regen stonden we hen aan het tankstation in Sezana op te wachten. Bij aankomst bleek dat onze gids de grot 20 jaar geleden heeft bezocht. Ook de zoektocht naar de ingang in de gietende regen liep niet van een leien dakje, omdat puur de GPS volgen zeer moeilijk was in het dichtbegroeide bos, en de gids de juiste weg ook niet meer wist. Wij hebben de gids dan maar gegidst. Eens de ingang gevonden kwamen we via een klein afklimmetje in een gang met puinkegel terecht. De ingang is in feite een stuk plafond van een gang die ingestort is en naar 2 kanten naar beneden daalt. De noordelijke tak stopt na ongeveer 150m. Hier moesten we dus niet zijn (de gids wist ook niet meer welke kant we uit moesten). De andere tak daalt geleidelijk in een fossiele gang met grote afmetingen tot in een zaal waar de grot lijkt te stoppen. Hier moest zich ergens een poort bevinden naar de rest van de grot. Omdat de gids deze ook niet meer exact wist zitten hebben we met de hele ploeg de zaal uitgekamd tot we ze vonden. Met een nogal middeleeuws uitziende sleutel werd na veel moeite de poort geopend en konden we het vervolg verkennen. In het begin was dit deel nog van bescheiden afmetingen, maar al snel stonden we aan de P30 naar de ‘Grote Zaal’. En inderdaad, eens beneden de afdaling kwamen we in een gang (in feite één lange zaal) van enorme afmetingen. Nog enkele af- en opklimmetjes en we stonden voor de passage naar ‘Boeganov Rov’ waar een zeer mooie disque te zien is. Om hier te geraken moesten we eerst nog door een versmalling met zeer mooie gourtjes Jammer genoeg is een deel van de concreties besmeurd met verf. Na de nodige fotomomenten was het weer dezelfde weg terug naar buiten. En buiten wachtte ons nog steeds gietende regen. Na wat moeilijkheden met de GPS zochten we weer onze weg door het bos naar de auto’s (ergens loopt een pad ….) en in de gietende regen hebben we ons snel omgekleed en afscheid genomen van de gids. Al bij al was dit een leuke opwarmgrot.

TPSTP: 6 uur

_{Foto: Stef Peeters}

Maandag 29/10/2018: Medvedjak

Medvedjak is ook een grot waar de ingang vinden het moeilijkste deel is. In het bos waar ze gelegen is zijn er zoveel dolines met gaten dat je snel de verkeerde grot hebt. De combinatie GPS-coördinaten / foto van de ingang zorgde ervoor dat we redelijk zeker waren aan het juiste gat te staan. De ingang is een P45, en je vertrekt aan de stevigste boom aan de rand van de put. Het eerste stuk gaat nog schuin naar beneden over een rotswand, maar daarna is het een vrijhangend stuk van 35m. De tussenankerpunten zijn in bedenkelijke staat (Bole gaat ervoor zorgen dat ze vervangen worden door broches). Eens beneden deze imposante ingangsput sta je in een enorme galerij, waar de afzettingen groot en talrijk zijn. Daar waar de gang omhoog loopt, is deze maar een goede honderd meter lang. Je vindt er schitterende afzettingen, maar dit is niet de mooiste kant. Als je de andere kant op gaat, ligt de grot voor je open. De hoofdgang is ruim en hoog en ook hier rijkelijk versierd met enorme druipstenen en een stuk waar de hele vloer van de galerij uit gours bestaat. Het is echt de moeite waard om hier je fototoestel mee te nemen. Je zoekt je weg dan eens links, dan weer rechts in de galerij, maar het gaat altijd door.

Na een poosje kom je op een splitsing, links ligt een korte galerij, naar rechts gaat het veel verder. Via een smalle passage in de rechterwand kom je in een totaal ander gedeelte van de grot. Het is er een stuk lager, er zijn veel minder afzettingen en ze zijn een stuk kleiner. In het begin tenminste. Dan volgt een enorme instortingszone. Je klimt aan de linkerkant van de galerij naar beneden en staat opnieuw op een splitsing: naar links een relatief korte galerij (een paar honderd meter), rechtdoor gaat de hoofdgalerij verder.

Je klimt terug naar het niveau waarvan je vertrokken bent en volgt de galerij verder. Al snel sta je opnieuw voor een diep gat, dat je op twee manieren kunt benaderen: aan de rechterkant zou je met een touw moeten afdalen, maar dan moet je zelf eerst wat spits slaan, aan de linkerkant van hetzelfde rotsblok kun je je touw aan een groep stalagmieten vast maken en daaraan afdalen.

Als je eenmaal afgedaald bent, moet je ook weer omhoog: dit gat is duidelijk een instorting in een galerij. Rechtdoor gaat zomaar niet lukken, maar naar rechts hangt een vast touw, waardoor je terug naar het oorspronkelijke niveau kunt klimmen. De grot gaat nog een stukje door. Uiteindelijk is het via dezelfde weg terug naar buiten.

Een andere groep bezocht die dag de grot Logarcek in Laze.

TPSTP: 5 uur

_{Foto: Sandro Sedran (S-Team)}

Dinsdag 30/10/2018: MT11

De grot MT11 ligt eveneens in de buurt van de Medvedjak, en is ook 1 van de honderden dolines in het bos. De GPS-coördinaten die we gekregen hadden bleken 100% juist te zijn, maar zelfs dan was het eventjes zoeken. MT11 is één van de mooiste grotten van de Matarsko Podolje, en een toplocatie voor grotfotografen.

Het touw voor de ingangsput (P15) maak je vast aan een boom, en je maakt iets lager een fractie op een spit in de rechter wand, en je vervolgt door een klein gat in de linkerwand. Op de tegenoverliggende wand kun je nog een deviatie maken om wrijving te vermijden, of je hangt een koordbeschermer. Je daalt een paar meter af en land op een leemhelling, die naar beide zijden afloopt. Je ziet meteen waar je heen moet: langs de ene kant land je op een blokkenstort, en hier loopt het meteen dood. De andere kant op kijk je in een ruime zaal, waar de grot duidelijk verder gaat. Je daalt (aan het touw) verder af en betreedt de eerste, grote zaal.

Volg je de linkerwand van deze zaal, kom je in een lange, ruime gang, met aan de linkerkant veel mooie afzettingen. De bodem en het plafond zijn opvallend vlak. De gang eindigt bij een deel dat rijkelijk bezaaid is met platte platen uit het plafond, van kleine tot middelgrote. Deze galerij biedt veel mogelijkheden tot fotograferen. Hoe mooi dit gedeelte al is, er komt nog meer.

Ga je terug richting ingang, dan vind je, direct achter een groep witte stalagmieten een kruippassage waar je doorheen moet (Belgische afmetingen). Je landt in een klein zaaltje met prachtige afzettingen. Hier moet je goed rondkijken, want er is veel te zien. Speciale aandacht voor het sinterbekken net na de gebogen rotsplaten. Dit kleine zaaltje is nog mooier dan de grote galerij waar je eerder was, maar het wordt nog beter: via een lage doorgang kom je in de grote zaal, waar nog meer en vooral nog grotere afzettingen te zien zijn. Van spierwit tot lemig bruin, van macaroni's tot grote, dikke stalagmieten. Hier heb je echt een camera nodig, deze zaal is mooier dan sommige toeristengrotten.

Achterin de zaal ligt een grote put, die eigenlijk een lager gedeelte van de zaal vormt. Over de hele breedte van de zaal kun je afdalen, overal vind je natuurlijke ankers (hoofdzakelijk stalagmieten) om af te dalen. Aan de linkerkant, dichtbij de rand van de put, vind je een paar spits. Dit is ook de mooiste plek om af te dalen, maar wil je mooie foto's maken, kun je aan de rechterkant een tweede touw uithangen, speciaal voor de fotograaf. Je daalt over een steile helling af, tot je zo ongeveer het laagste punt van de zaal bereikt. Je klimt weer een stukje omhoog (zonder touw) en bereikt zo een groep witte stalagmieten. Je moet een beetje rondlopen om de mooiste hoekjes van deze zaal te ontdekken.

Loop je de andere kant op, dan daal je steeds verder af, tot een soort splitsing. Ga je op de splitsing rechtsaf en daal je verder af, bereik je een volgende put (P22). De grote instap van deze put kun je niet missen. In deze put vind je nog een paar mooie afzettingen, maar niet zo mooi als boven. Om af te dalen gebruikten wij een dikke stalagmiet (dichter bij de put zijn ook wat stalagmieten, maar die leken ons te dun en/of te klein om als back-up te gebruiken), op een meter of 6 voor de put en een spit bovenaan de put (verlengen met een 60cm lint/dyneema, om wrijving te voorkomen). Om touwwrijving tijdens de afdaling te voorkomen neem je nog een koordbeschermer mee.

Ga je op de splitsing linksaf, dan bereik je een stijgende galerij die eindigt in een instortingszone. Grote rotsblokken reiken achterin tot aan het plafond. Op het eerste gezicht lijkt het niet bijzonder, maar in de (orografische) rechter wand, vind je een kleine doorgang, die naar een put leidt. Je komt uit in een echte waterput: wanden met scherpe uitsteeksels zijn de bewijzen dat hier regelmatig veel water naar beneden komt. Je daalt af tot op de bodem en dan is het vrijwel meteen voorbij: een klein kruipgangetje wordt al snel zo smal dat je niet meer verder komt. Je gebruikt in deze put hetzelfde touw en hetzelfde lint/dyneema als in bij de laatste put.

De weg terug is dezelfde als die je gekomen bent.

Die dag werd door een andere groep de kidsgrot bezocht.

TPSTP: 5,5 uur

 

Woensdag 31/10/2018: Lipiška Jama

De lokale speleo’s hadden aangeraden om deze grot te bezoeken, vanwege haar grote gangen, afzettingen en sportief karakter. Natuurlijk ook omdat het DE klassieker uit de streek is. De grot is afgesloten, maar Bole had voor ons de sleutel geregeld en bezocht met ons de grot. De grot ligt vlak naast de weg. Je zou bij wijze van spreken het touw voor de ingangsput aan je trekhaak kunnen vast maken. We hadden volgens de beschrijving uit het boek van Sandro Sedan een aantal touwen bij. Bole vroeg ons meteen waarom we zoveel touw bij hadden, waarna ik hem vertelde van de uitleg in het boek van de Italiaanse club. Zijn reactie was zeer kort “Italians are pussy’s”, maar achteraf waren we toch blij dat we hier en daar een touwtje konden hangen.

De ingangsdoline kun je als een soort van via-ferrata afklimmen, al moet je wel het eerste deel zelf uithangen, of je daalt direct in de put af, via een touw. Halfweg de via-ferrata is de weg versperd door een eerste ‘poort’: een stuk betonwapeningsnet dat met een slot aan een broche vastgemaakt is. De ingang is overduidelijk een instorting van het plafond van een enorme galerij. Vanaf hier is de weg min of meer simpel: overal zijn paadjes gemaakt tussen stenen of met touwtjes of afzetlint, waar je (vanzelfsprekend) niet buiten gaat. De grot is rijkelijk versierd met grote en kleine druipstenen in kleuren van helderwit tot diep rood. Vergeet dus niet je camera mee te nemen!

Je daalt tussen droge, witte afzettingen af en komt zo bij een klein poortje, waarvoor je een sleutel nodig hebt. Deze wordt beheerd door de speleoclub van Sežana. Na het poortje dus ook binnen de gebaande paden blijven.

Je komt door een aantal grote zalen, waar je je ogen uitkijkt: van kleine sinterbekkens tot huizenhoge stalagmieten en zuilen. Alles in deze grot is enorm. Het pad brengt je steeds verder naar beneden, waarbij de steilere passages van vaste touwen voorzien zijn. Na een poosje kom je op een splitsing (in de Velika Dvorana ofwel de Grote Zaal) waar je twee kanten op kunt:

Rechtdoor kun je de helling oversteken een omhoog klimmen om de Vpadni Rov te bezoeken. Je klimt over grote rotsblokken naar boven en komt uit bij een grote, mooie stalagmiet. Hier kun je nog een beetje rondkijken en achter de stalagmiet via een hulptouwtje omhoog klimmen. Je bereikt een hoger gelegen zaaltje, vanwaar je weer op de stalagmiet kijkt. Tussen wand en een versteende waterval kun je via een touw omhoog klimmen, naar het eind van de galerij. Hier komen niet zo heel veel mensen, daarom is het nog vrij schoon en ongeschonden. Bole besloot om hier niet naar toe te gaan.

Linksaf daal je verder af in de grot en al snel kom je bij het “Labyrint”, een opeenvolging van kruipgangetjes, die naar het diepste deel van de grot leiden. Vanaf hier is meteen voelbaar dat er veel CO² in de lucht hangt: plotseling lijkt het alsof we door een rietje moeten ademen. Bij twee rode reflectors ga je rechts, niet het touw naar beneden volgen!

Na het Labyrint kom je in de Kozinski Rov, een brede en hoge galerij die gestaag naar het diepste punt van de grot daalt. In vergelijking tot het eerste deel van de grot, waar je bijna geen vierkante meter kale rots ziet, vind je hier nauwelijks afzettingen. Hier liep vroeger een gigantische rivier, waarvan de scallops op de wanden getuige zijn. Het gemarkeerde pad slingert door de brede galerijen naar beneden en eindigt daar, waar de Blatni Sifon (de Moddersifon) begint. Het laatste deel van de galerij verloopt bijna vlak.

Een smal gangetje, met in leem uitgehouwen treden, voert je naar de laatste galerijtjes en zaaltjes van de grot. Er wordt nog steeds gewerkt in dit deel van de grot, maar het wordt steeds moeikijker mensen gemotiveerd te krijgen hier te komen werken. Een mooi geprepareerd leembanket biedt zich aan als bank, waar je je lunch kunt verorberen. Aan de overkant zijn allerlei kunstwerkjes te bewonderen die men hier gemaakt heeft tijdens de exploratiewerken. De weg terug is precies dezelfde als je gekomen bent.

Omdat we redelijk vroeg uit de grot waren hebben we in de buurt nog enkele interessante zaken verkend:

• Risnik: dit is een aaneensluiting van 3 gigantische instortingsdolines die vlak boven de verste galerijen van Kacna Jama (omgeving Divica) liggen. Speleo’s zijn al lang bezig om ondergronds die zone te verkennen.
• Kacna Jama: we zijn naar de ingang van deze grot gaan kijken. Niet te dicht aan het randje, want dit is een schacht 180m recht naar beneden en dat is toch een vies gevoel. De grot is ondertussen al 12km lang (een groot deel post-sifon).

TPSTP: 5 uur

_{Foto: Sandro Sedran (S-Team)}

Donderdag 01/11/2018: Slivarske Ponikve

Deze grot is gelegen in Slivje, en is een watergrot. Omdat de grot watergevoelig is en het al de hele week regende, was er enige twijfel of we de grot wel konden bezoeken. Na wat heen en weer gemail met lokale speleo’s besloten we het toch te wagen: “if there is no water in the riverbed to the entrance, there is no problem”, en dat bleek bij aankomst ook niet het geval te zijn. Reeds twijfel bij het eerste bassin: hangen we een touw of niet om uit het water te blijven? Indien ja zouden we al meteen één van de reservetouwtjes opofferen, en we wisten niet hoeveel we er verderop nodig zouden hebben. Gelukkig dat we dit toch gedaan hebben: zie verderop. Na eenvoudige progressie door een meander kwamen we aan de eerste put: P27. Normaal (bij droog) weer loopt hier geen water naar beneden, maar nu was er toch een klein watervalletje. Beneden eindigt de put in een meertje, waarvan we niet wisten hoe diep het was. De bedoeling was om niet tot beneden af te dalen, maar te landen op een platform aan de linkerkant en dan droog af te klimmen. Het jonge geweld dat als eerste was afgedaald was echter beneden aan de oever van het meer geland, om dan via een pikante traversée langs de rand van het meertje in de eerste zaal uit te komen. We hebben dit zo gelaten, maar toch bovenaan de put het touw wat meer ‘Hors-crue’ gehangen. Gelukkig dat we dit gedaan hebben: zie later.

De rest van de grot is een sportieve afwisseling van progressie door de rivier, in oppo door meanders of op de droge rivieroever. Helemaal achteraan is nog een mooie afdaling van 6m: je daalt af vanaf een platform dat ‘Kopel’ (badkuip) heet, en je volgt een waterval tot in een meertje, waaruit de eindmeander vertrekt. Een 30-tal meter verder sta je dan aan de eindsifon. Voorbij de sifon ligt een andere grot: Hotiske Ponikve. Samen vormen ze een grotsysteem dat al het water van 2 valleien draineert. Met 2 personen waren we al teruggedraaid (de rest van de groep wou nog wat zijgangetjes verkennen of foto’s maken) en stonden we al redelijk snel terug buiten. Voor de afwisseling: nogmaals in de gietende regen. Omdat het in de grotingang toch iets droger was dan buiten besloot ik daar te wachten. Plotseling hoorde ik een donderend geluid, terwijl het niet onweerde. Instinctmatig ging ik iets hogerop naar de rivierbedding kijken, en zag in de verte een bruine golf door de vallei naar beneden komen. Crue! En waarschijnlijk net op het moment dat de rest van de groep de P27 aan het uitklimmen was of aan het meertje stond te wachten. Zo snel ik kon ben ik naar de P27 gespurt om de groep te verwittigen dat er water op komst was. En veel! Op terugweg naar buiten ondervond ik al dat de golf de grot bereikt had: in de poeltjes die eerst net geen laars hoog waren stond het water nu al tot aan mijn heupen. En tegen de waterstroom naar buiten worstelen was geen sinecure. Ik was dan ook dolblij toen de eersten boven kwamen en wisten te vertellen dat het buiten de koude douche in de P27 allemaal nog wel mee viel. Snel omkleden in de regen en dan de verwarming voluit in de auto op de terugweg. Ondertussen had ik de lokale contactpersoon al verwittigd, dat zijn uitleg “if there is no water in the riverbed to the entrance there is no problem” geen steek houdt. Zijn uitleg “sometimes things go wrong”, en daar moesten we het dan mee doen.

TPSTP: 4:30 uur

_{Foto: Stef Peeters}

Donderdag avond.

We waren uitgenodigd door Bole Vrviscar van de club JKZ uit Ljubliana (JKZ: Jamarski Klub Železničar) om hen te bezoeken in hun clublokaal op donderdagavond. Dit lokaal is ondergebracht in een oude schuilkelder uit het communistische tijdperk. Er zijn in Slovenië heel wat van deze schuilkelders, en de overheid weet er niet altijd een nuttige toepassing voor. Hun clublokaal is zeer ludiek opgesmukt met allerlei spullen die herinneren aan allerlei avonturen en de geschiedenis van de club (Jamarski Klub Železničar is de belangrijkste, oudste en grootste club van Slovenië). We hebben een aantal fotopresentaties bekeken van ons en van hen. Vooral die van Peter Gedei waren zeer spectaculair (Peter is lid van La Salle 3-D team). Uiteraard werden hierbij de nodige lokale bieren en sterkere dranken gepresenteerd. Het is dus een zeer leuke avond geweest, waarbij heel wat kontakten werden gelegd en veel nuttige informatie werd uitgewisseld. 

Vrijdag 02/11/2018: Škamprlova Jama

Deze grot is gelegen in Sezanana. De ingang ligt vlakbij de weg en is niet zo moeilijk te vinden. Via de ingangsput (P50) daal je af in de ingangszaal. Onderweg heb je volop mogelijkheden om de put te fractioneren. Eenmaal beneden (met je gezicht naar de ingangszaal), kun je twee kanten op: rechtsaf naar het ‘makkelijke’ deel van de grot, linksaf naar het ‘sportieve’ deel van de grot.

Gaan we eerst maar eens rechtsaf, dan komen we in een réseau met prachtige afzettingen. Dit deel van de grot is gedecoreerd met grote, oranje en witte stalactieten, stalagmieten en enorme zuilen. Kortom, een lust voor het oog en leuk om in rond te dwalen. Dit deel is niet zo heel groot, maar als je je fotocamera meeneemt, zul je hier veel tijd doorbrengen. Maar op een bepaald moment houdt de gang op en moet je omdraaien, terug naar de ingangszaal.

Daar aangekomen steek je die in de lengte over en zoekt aan de andere kant naar een smalle passage, onderin de wand, achter een rotsblok. Je daalt door dit smalle galerijtje af en komt in de ‘hoofdgalerij’. Voor wie het niet zo op kleine gangetjes heeft, bestaat de mogelijkheid om boven dit pijpje omhoog te klimmen, een korte traverse te maken en vanaf daar in de hoofdgalerij af te dalen. De klim en de traverse zijn van vaste touwen voorzien, de afdaling niet. Een touw van 30m is voldoende om op de bodem te komen.

Het eerste gedeelte van de hoofdgalerij is wat saai: weinig afzettingen, alleen maar kale rots. Je komt bij een zijgalerij naar links, waar je wat witte, bleke afzettingen vindt, maar die al snel doodloopt. Net daarna een doodlopende galerij naar links, waarvan de bodem met gours en leem bedekt is. Links in de wand vind je de eerste traverse: via een lint klim je naar boven, op een versteende waterval. Dan volgt een verticaal touw (beetje vreemd uitgehangen) en dan kom je in een grote galerij met enorme gours. Vanaf hier vind je weer prachtige afzettingen. De galerij buigt scherp naar rechts en dan start de tweede en laatste traverse in de rechter wand.

Deze traverse is wat sportiever als de eerste en volgt de rechtse wand. Je klimt langs en tussen stalagmieten en zuilen door en eindigt bij een smalle passage tussen de rotswand en een zuil. Als je door ‘het oog van de naald’ (naam van de passage) bent gekropen sla je rechtsaf en na een paar meter eindig je bij een flinke put (P27). Hierin kun je afdalen om zo het laatste stukje grot te bekijken. Dan moet je dezelfde weg weer terug.

Een andere groep bezocht de grot Medvedjak, omdat ze hier op maandag niet mee naar toe waren geweest. 

TPSTP: 5:30 uur

_{Foto: Sandro Sedran (S-Team)}

Kindergrot: Mackovica

In Slovenië is er voor elk wat wils, ook voor de kleinsten. Voor hen reden we naar Laze, op 10 km van ons verblijf. In dit dorp, waar ook het ‘Speleocamp’ van Frenk Facija gelegen is, bevindt zich de ‘Karst Walk’. Dit is een wandeling door de bossen waarbij je langs verschillende karstverschijnselen komt die allemaal in verband staan met de ‘Planinsko polje’. Dit is een gelijkaardig verschijnsel als de Cerknica polje: een vlakte waar alleen rivieren toekomen, maar niet wegvloeien. Al het water verdwijnt via grotten.

Dit jaar hadden we de grot Mackovica uitgekozen. Volgens lokale speleo’s was dit een uiterst geschikte grot om met kinderen te doen. De tocht begint in de grote ingestortte ingangszaal, waarna je een logisch vervolg vindt verder naar beneden. Een klein stukje kruipen en dan vervolgen we de galerij die steeds verder naar beneden gaat. Dan komen we in een zaal van waaruit er 3 mogelijke wegen zijn om naar het grote vervolg van de grot te geraken. De beste weg die ons was uitgelegd was een klim van 25m naar boven over blokken. Een eerste verkenning wees uit dat dit toch niet zo evident was om met de kleinsten te doen. Een kort bezoek aan de tweede weg maakte duidelijk dat dit zelf voor ervaren speleo’s moeilijk was, dus deze weg was ook geen optie. In de derde weg was veel te veel water en modder. Jammer genoeg moesten we dus terug naar buiten, maar de kids hadden wel genoten van hun korte grotavontuur.

TPSTP: 2 uur

Het natuurwonder: het vollopen van de Cerknisko Polje en Planinsko Polje.

De vorige keren dat we in Slovenië waren (2017 en enkele vroegere bezoeken) hebben we de Cernisko Polje en Planisko Polje bezocht. Toen waren dit grote vlaktes omgeven door bergen, waar enkele riviertjes doorheen stromen en de koeien stonden te grazen. Waarschijnlijk waren we telkens te vroeg daar, omdat ieder jaar in de herfst deze poljes beginnen vol te lopen door de hevige regenval. Het enige voordeel van de week regen toen we daar waren is dat we dit jaar dit natuurwonder wel hebben kunnen aanschouwen. Op zondag was men al volop bezig de laatste koeien van de vlakte te halen en wegversperringen voor aan het bereiden. Volgens de plaatselijke toeristische dienst zou vanaf woensdag de polje echt vol beginnen lopen. Op vrijdag hebben we nog een tocht langs de polje gemaakt om dit met eigen ogen te zien. Het is werkelijk indrukwekkend om te zien hoe op een paar dagen tijd een vlakte van 38km² (Cerknisco Polje) en 11km² (Planinsko Polje) te zien veranderen in een meer.

_{Foto: Eddy Driesen}

Interclub 2019

De groep heeft beslist om in 2019 terug naar Frankrijk te gaan, meer bepaald het uiterst zuiden van de Ardèche – uiterste noorden van de Gard. De gîte ligt al vast ( https://www.domaine-lastic.fr/ ). Er is voorlopig gereserveerd voor 38 personen, en de voorbereiding voor deze Kempische Interclub is al volop gestart. Ook nu staan er weer enkele zeer mooie afgesloten grotten op het programma.

Bronnen

- Martinska Jama:           

1. Het boek ‘SloJame’, uitgegeven door Sandro Sedran van de Italiaanse speleoclub S-team, is het beste naslagwerk dat momenteel te vinden is over de mooiste en interessantste grotten in Slovenië. Tochtbeschrijvingen, locaties, beschrijving naderingstocht, equipeerfiches, foto’s, … je vindt hierin alles terug om grottochten te plannen in Slovenië. Dit werk is te bestellen in boekvorm of als e-book, in het Italiaans of Engels.

Alle info op: http://www.speleo-team.it/p/southern-slovenija-caves.html

1. Op de website van Simon Primožič ( https://simonp.si/martinska-jama/ ) vond ik al een eerste beschrijving en foto’s. Hier staat ook een korte beschrijving van de grot.
2. Ook op de website van S-team ( http://www.speleo-team.it/2015/03/martinska-jama.html ) staan mooie foto’s en een beschrijving.
3. De topo werd ons bezorgd door Bole Vrviscar.          

- Medvedjak:

1. Alle info komt uit het boek ‘SloJame’.

- Logarček:

1. Een goede beschrijving vind je op de website van nutons.nl: https://www.nutons.nl/11speleologie/Slovenie/logarcek/logarcek.htm
2. De topo werd ons bezorgd door Bole Vrviscar.

- MT11:

1. Alle info komt uit het boek ‘SloJame’.

- Lipiška Jama:

1. Een goede beschrijving vind je op de website van nutons.nl: https://www.nutons.nl/11speleologie/Slovenie/lipiska/lipiska.htm

1. Info uit het boek ‘SloJame’.
2. Ook op de website van S-team (http://www.speleo-team.it/2017/11/sloveniata-di-novembre-petniak-e.html ) staan mooie foto’s en een beschrijving.

- Slivarske Ponikve:        

1. Info uit het boek ‘SloJame’.
2. Ook op de website van S-team (http://www.speleo-team.it/2015/04/slivarske-ponikve.html ) staan mooie foto’s en een beschrijving.
3. De topo werd ons bezorgd door Bole Vrviscar.

- Škamprlova Jama

1. Info uit het boek ‘SloJame’.
2. Een goede beschrijving vind je op de website van nutons.nl: http://www.nutons.nl/11speleologie/Slovenie/skamperlova/skamperlova.htm
3. De topo werd ons bezorgd door Bole Vrviscar.

- De verblijfplaats:

Wij verbleven in het centrum ‘Dom Rak’, dat eigendom is van CSOD (Center Šolskih in Obšolskih Dejavnosti). Dit is een onderdeel van het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport.

Adres: Rakov Škocjan 2, 1380 Cerknica, tel.: +386 (0)17093461; +386 (0)31607579, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., www.csod.si